ตามพระราชบัญญัติ สัญชาติ พ.ศ. 2508 มาตรา 4 ระบุไว้ว่า คนต่างด้าว หมายถึง ผู้ที่มิได้มีสัญชาติไทย รวมถึงกระทรวงแรงงานก็ได้ระบุว่า บุคคลธรรมดาที่ไม่ได้มีสัญชาติไทย ดังนั้นคนต่างด้าวจึงหมายถึงชาวต่างชาติที่ไม่ได้มีสัญชาติไทย และนิยมใช้เป็นคำเรียกทางการที่ใช้ในหน่วยงานราชการไทย ส่วนคนต่างชาติจะหมายถึง คนหลาย ๆ สัญชาติรวม ๆ กัน ซึ่งคนคนสัญชาติญี่ปุ่น จีน ลาว เวียดนาม กัมพูชา เมียนมาร์ หรือชาวสัญชาติจากทวีปตะวันตกก็สามารถเรียกคนต่างชาติได้เช่นเดียวกัน
แต่ในทางการขอใบอนุญาตทำงาน และการขอวีซ่าทำงานภายในราชอาณาจักรไทย อาจมีซับซ้อนและใช้เรียกกันแตกต่างกันพอสมควร เนื่องจากหากระบุว่าชาวต่างชาติแล้ว หน่วยงานราชการและเอกชน และรวมถึงใคร ๆ หลายคนมักนึกถึงบุคคลที่มีสัญชาติตะวันออกและตะวันตกเป็นหลัก ในขณะที่หากระบุว่าเป็นชาวต่างด้าว แรงงานต่างด้าวจึงมักจะหมายถึงบุคคลที่มีสัญชาติเอเชียตะวันออก อย่างชาวลาว ชาวเวียดนาม ชาวกัมพูชา และชาวพม่าก่อนเสมอ
การขอวีซ่าทำงาน และใบอนุญาตทำงานสำหรับชาวต่างชาติ และแรงงานต่างด้าวมีความแตกต่างกันหรือไม่?
หากนิยามของชาวต่างชาติ หมายถึงชาวตะวันตกและชาวตะวันออก ส่วนนิยามของแรงงานต่างด้าว หมายถึงบุคคลนำเข้าจากประเทศเมียนมาร์ ประเทศลาว ประเทศเวียดนาม และประเทศกัมพูชาแล้ว คำตอบคือมีความแตกต่างกัน ทั้งในด้านของข้อกำหนดฯ การจัดเตรียมเอกสาร และขั้นตอนการดำเนินการขอวีซ่าทำงาน และใบอนุญาตทำงานภายในราชอาณาจักรไทย เนื่องจากแรงงานต่างด้าวที่ได้รับอนุญาตให้เข้ามาทำงานภายในราชอาณาจักรไทยถูกต้องตามกฎหมาย นายจ้างหรือบริษัทจะต้องทำตามข้อตกลงการนำเข้าแรงงานระหว่างประเทศไทยและประเทศเข้าร่วม หรือเรียกสั้น ๆ ว่า “MOU” หากไม่ปฏิบัติตามจะถือว่าเป็นการจ้างงานผิดกฎหมาย และทั้งนายจ้างและแรงงานต่างด้าวจะต้องได้รับบทลงโทษด้วย โดยในส่วนของแรงงานต่างด้าว MOU ประกอบไปด้วย แรงงานต่างด้าวจากสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา ราชอาณาจักรกัมพูชา สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม สำหรับในส่วนของชาวต่างชาติจากประเทศอื่น ๆ นอกเหนือจาก MOU หากอยู่ในเกณฑ์ข้อกำหนดตามกฎหมาย จะสามารถดำเนินการขอวีซ่าทำงาน (Non-B Visa) และใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ได้
การขออนุญาตทำงานสำหรับแรงงานต่างด้าว MOU
เอกสารสำหรับแรงงานต่างด้าวที่ต้องจัดเตรียม
- หนังสือรับรองบริษัท (กรณีนิติบุคคล)
- บัตรประชาชน
- ทะเบียนบ้าน
- แผนที่สถานที่ทำงาน
- รูปถ่ายสถานที่ทำงานและที่พัก
- กรณีกิจการก่อสร้างต้องมีสัญญาว่าจ้างก่อสร้าง
- รายละเอียดความต้องการสวัสดิการต่าง ๆ
ขั้นตอนการทำ MOU
- ต้องยื่นเอกสารคำร้องขอนำเข้าแรงงานต่างด้าวมาทำงานในประเทศ โดยส่งเอกสารคำร้องที่ได้ไปยังตัวแทนประเทศต้นทาง เพื่อดำเนินการคัดเลือกแรงงาน หลังจากนั้นตัวแทนประเทศต้นทางจัดทำบัญชีรายชื่อส่งกลับมา
- ยื่นบัญชีรายชื่อแรงงานต่างด้าว ที่ได้รับมาจากบริษัทรับนำเข้าแรงงานต่างด้าวที่ต่างประเทศ
- แจ้งที่พักอาศัยแรงงานต่างด้าว ภายใน 24 ชั่วโมง
- แจ้งการเข้าทำงานของแรงงานต่างด้าว ภายใน 15 วัน
- ยื่นใบรับรองแพทย์ตรวจสุขภาพ ภายใน 30 วัน ณ สำนักงานจัดหางาน
การขออนุญาตทำงานสำหรับชาวต่างชาติ
คุณสมบัติของชาวต่างชาติที่สามารถขอใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ได้
- ชาวต่างชาติต้องมี Non-Immigrant Visa “B” (Non-B Visa)
- ชาวต่างชาติต้องมีความสามารถในการทำงานตามที่ได้ขออนุญาต
- ชาวต่างชาติต้องไม่เป็นบุคคลวิกลจริตหรือมีจิตฟั่นเฟือนไม่สมประกอบ ไม่เป็นผู้เจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อน วัณโรคในระยะสุดท้าย โรคเท้าช้างในระยะอาการอันเป็นที่รังเกียจต่อสังคม โรคติดยาเสพติดให้โทษอย่างร้ายแรง โรคพิษสุราเรื้อรัง และโรคซิฟิลิสในระยะที่ 3
- ชาวต่างชาติต้องไม่เคยต้องโทษจำคุกในความผิดตามกฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมือง หรือกฎหมายว่าด้วยการทำงานของคนต่างด้าวภายในระยะเวลา 1 ปี ก่อนวันขอรับใบอนุญาต
เอกสารสำหรับชาวต่างชาติที่ต้องการยื่นขอใบอนุญาตทำงาน (Work Permit)
- แบบคำขอ ต.ม. 1 และรูปถ่ายชาวต่างชาติ ขนาด 3 × 4 เซนติเมตร (1 นิ้วครึ่ง) จำนวน 3 รูป (ถ่ายไม่เกิน 6 เดือน ที่ไม่ใช่รูปจากคอมพิวเตอร์ หรือรูปโพลารอยด์ )
- หนังสือถึงผู้ว่าราชการจังหวัด ชี้แจงความจำเป็นในการจ้างแรงงานต่างด้าว กรณีบริษัทผ่าน B.O.I หรือ กนอ. ให้ทำหนังสือถึงผู้ว่าราชการจังหวัด ชี้แจงเหตุผลที่ไม่ยื่นใช้สิทธิ์ B.O.I หรือ กนอ. พร้อมสำเนาบัตรส่งเสริม
- หนังสือรับรองการจ้างงาน หรือสัญญาจ้าง
- สำเนาหลักฐานการศึกษาและหลักฐานการผ่านงานของชาวต่างชาติ
- ใบรับรองแพทย์
- สำเนาหนังสือเดินทาง (สำเนาพาสปอร์ต) หรือใบสำคัญถิ่นที่อยู่ และใบสำคัญประจำตัวคนต่างชาติพร้อมฉบับจริง
- สำเนาใบอนุญาตประกอบวิชาชีพในกรณีที่เป็นการประกอบวิชาชีพที่กฎหมายกำหนดให้ต้องได้รับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ
- หนังสือมอบอำนาจจากนายจ้าง (กรณีนายจ้างเป็นคนต่างชาติ ใช้สำเนาใบอนุญาตทำงาน)ติดอากรแสตมป์ 10 บาท พร้อมสำเนาบัตรประชาชนของผู้รับมอบอำนาจ
ขั้นตอนการยื่นขอใบอนุญาตทำงานสำหรับชาวต่างชาติ
- ยื่นขอวีซ่าธุรกิจ (Visa Non-B) อายุ 90 วัน จากสถานกงสุลไทย ณ ประเทศนั้น ๆ หรือสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองในประเทศไทย
- เมื่อได้รับการอนุมัติ Visa Non-B ต้องยื่นขอใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ณ กรมการจัดหางาน ภายใน 30 วัน
- หลังจากได้รับอนุมัติใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ให้ต่ออายุหนังสือ Visa Non-B ที่สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง ภายใน 30 วัน
หากพิจารณาจากรายละเอียดที่เราอธิบายไว้ข้างต้น ทุกท่านจะทราบว่าการจัดเตรียมและขั้นตอนการดำเนินขอใบอนุญาตทำงาน ขออนุญาตทำงานในประเทศไทยระหว่างชาวต่างชาติ และแรงงานต่างด้าว MOU นั้นจะมีความแตกต่างกันพอสมควร โดยทั้งสองต่างต้องใช้ความละเอียดในการจัดเตรียมเอกสาร และการดำเนินการ เพื่อให้ไปเป็นไปตามข้อกำหนดฯ หากท่านไม่แน่ใจว่าเอกสารที่จัดเตรียมนั้นครบถ้วนและถูกต้องหรือไม่ สามารถปรึกษา บริษัท Lawyer V-Work สำหรับการดำเนินการขอใบอนุญาตทำงาน ขอวีซ่าทำงานประเภทต่าง ๆ หรือการดำเนินการเกี่ยวกับข้อกฎหมายต่าง ๆ สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ทาง LINE: @v-work
